Warszawa 2012 10 16
José
Antonio Abreu
mistrz nowożytnego
humanizmu
Tylko człowiek jest powołany do kontemplacji piękna ,
wystarczy w skupieniu (uwaga potrzebna
cisza!) ,, wsłuchać się ’’ w wielkość tkwiącą w nas samych , w widzianym
i przeczuwanym wszechbycie i dotknąć poprzez muzykę duszy - TEGO CO W DUSZY GRA
– gdy podziwiamy pejzaż , piękno ludzkiej twarzy , kiedy napawamy się
wielkością i dramatyzmem bytu , doskonałością boskiej prostoty w ogromie i złożoności świata w nas
i wokół nas – gdy radujemy się miłością
- tam właśnie jest piękno.
Jose Antonio Abreu
to twórca wielkiej nowożytnej idei , idei która w kolejnym etapie dziejowości skłania nas ku powrotowi do
humanizmu , odkrywszy ponownie , po raz kolejny , wartości fundamentalne rodzaju ludzkiego , Jose Antonio ratuje honor współczesności , nakierowywanej przez
anachroniczne atawizmy , na tzw. business
– czyli formułę jak zarobić , a często po prostu zoopsychologiczną zachłanność
, co bynajmniej nie ubogaca ludzkiej społeczności . Poprzez swe idee , wielki
talent dydaktyczny oraz , postawę godną
miana Mistrza oświeca szlaki , na które spieszmy się
wbiegać by poznać tak wiele , wiele
nieodkrytych ludzkich sił i pomysłów na wielką człowieczą wspólnotę – to
droga ku potędze poprzez humanizm na dziś i
w przyszłości – innej może nie być!
Maciej Szproch
- José
Antonio Abreu - portret – rysunek
autor Karykaturzysta
Warszawski Maciej Szproch
Cytaty:
José
Antonio Abreu to charyzmatyczny założyciel systemu młodzieżowych orkiestr,
który odmienił życie tysiącom dzieci w Wenezueli. Dzieli się on tutaj swoją niesamowitą
historią i odkrywa życzenie TED Prize, które może wywrzeć ogromny wpływ na
życie młodzieży w USA i innych krajach świata.(za http://www.ted.com/talks/jose_abreu_on_kids_transformed_by_music.html )
José
Antonio Abreu o dzieciach przemienionych muzyką
( za http://www.universalsubtitles.org/en/videos/VMkPXy4inXZa/pl/282577/
Subtitles translated from English. Showing Revision
0, created 11/26/2009 by Retired user ) .
El Sistema
José Antonio Abreu mówi o swej innowacyjnej działalności z okazji
otrzymania nagrody TED *) :
Moi drodzy przyjaciele, Panie i Panowie,jestem dzisiaj
przepełniony
szczęściem z
powodu otrzymania nagrody TED Prize * w
imieniu wszystkich wybitnych nauczycieli muzyki,artystów i
pedagogów z
Wenezueli , którzy bezinteresownie
i lojalnie towarzyszyli mi przez 35 lat w zakładaniu
i rozwijaniu w Wenezueli Krajowego Systemu Dziecięcych i
Młodzieżowych
Orkiestr i Chórów.
Odkąd byłem chłopcem , już we wczesnym dzieciństwie ,
zawsze chciałem być
muzykiem i dzięki
Bogu, udało mi się.
Od moich
nauczycieli, rodziny i środowiska dostałem
wszelką pomoc
potrzebną, by
zostać
muzykiem.Całe życie
marzyłem by
wszystkie wenezuelskie dzieci miały te same możliwości, jakie ja miałem. Z
tego pragnienia i prosto z mojego serca dla mojego kraju głęboką i
globalną
rzeczywistością . Od
pierwszej próby
widziałem
przed nami świetlaną przyszłość . Ta
próba była
dla mnie wielkim wyzwaniem . Podarowano
nam 50 pulpitów
muzycznych , przeznaczonych dla 100 chłopców, którzy mieli być na próbie . Kiedy okazało się , że na próbę przyszło
jedynie 11 dzieci , zapytałem się w duchu , "Czy mam zamknąć ten
program , czy pomnożyć ilość tych dzieciaków?"
Postanowiłem
stawić czoła
wyzwaniu i tej samej nocy obiecałem dzieciom , że
przemienię naszą orkiestrę w jedną z
najlepszych na świecie . Dwa miesiące temu
przypomniałem
sobie tę
obietnicę ,
kiedy wybitny angielski krytyk opublikował artykuł w
London Times , pisząc o tym, kto mógłby
zostać zwycięzcą
Orkiestrowych Mistrzostw Świata.Wymienił cztery wspaniałe
orkiestry ,a piątą była…
Wenezuelska Młodzieżowa Orkiestra Symfoniczna.
Dzisiaj możemy powiedzieć,że sztuka w Ameryce Łacińskiej
nie jest przeznaczona wyłącznie dla elit,ale stała się społecznym
prawem,przywilejem dla wszystkich ludzi. Dziecko: Tu nie ma podziałów
klasowych czy rasowych. Biały, czarny, bogaty, biedny…Po
prostu, jeśli
jesteś
utalentowany, jeśli masz powołanie i chęć bycia tutaj, na pewno się
dostaniesz, i razem będziemy tworzyć muzykę.
Podczas
obecnego tournée
Wenezuelskiej Młodzieżowej Orkiestry Symfonicznej im. Simona Bolivaraw USA i w Europie Widzieliśmy, jak
nasza muzyka wzrusza młodą publiczność do głębi ich dusz, jak dzieci i dorośli pędzą do
sceny, by otrzymać kurtki od naszych muzyków. Dostawaliśmy
owacje na stojąco,
czasami po 30 minut, które zdawały się trwać wieki, a jak publiczność po
koncercie wybiegała na ulicę, by triumfalnie przywitać naszą młodzież. Nie świadczyło to wyłącznie o
zwycięstwie
artystycznym , ale również o głębokiej sympatii pomiędzy
publicznością najbardziej
zaawansowanych krajów świata , a muzyczną młodzieżą
Ameryki Łacińskiej ,
tak jak w Wenezueli, ofiarującą tym publicznościom
przekaz muzyki, żywotności, energii, entuzjazmu i siły.
W swej istocie, orkiestra i chór są czymś więcej niż
artystyczną kreacją . Są one
przykładami i
szkołami społecznego
życia ,
ponieważ wspólne
granie i śpiewanie
to intymne współistnienie
dążące do
perfekcji i doskonałości , kierujące się ścisłą dyscypliną organizacji i koordynacji w poszukiwaniu harmonijnej
współzależności głosów i
instrumentów. w
poszukiwaniu harmonijnej współzależności głosów i instrumentów. Tak budują pomiędzy sobą ducha
solidarności i
braterstwa , rozwijają pewność siebie oraz wartości
etyczne i estetyczne związane ze wszystkimi aspektami sztuki muzycznej. Dlatego
muzyka jest tak ogromnie ważna w pobudzaniu wrażliwości,
szlifowaniu wartości i w instruowaniu młodzieży by
uczyli swoich kolegów.
Młody wychowanek el Sistema: Uczestniczę w tym
już tyle, że
muzyka stała się życiem.
Niczym więcej. Muzyka jest życiem.
Każdy nastolatek i dziecko w El Sistema ma swoją opowieść,
wszystkie one są dla mnie ważne i mają olbrzymie znaczenie. Pozwólcie, że
wymienię
przypadek Edicsona Ruiza. To chłopiec z parafii w Caracas, który z
wielką pasją chodził na
lekcje kontrabasu do dziecięcej orkiestry im. Świętego
Augustyna. Dzięki
swojemu wysiłkowi, i
poparciu matki, rodziny i społeczeństwa , został pierwszym kontrabasistą
Orkiestry Filharmonii Berlińskiej.
Mamy inną bardzo znaną historię - Gustavo Dudamel. Zaczął jako
chłopiec,
członek
dziecięcej
orkiestry w rodzinnej miejscowości, Barquisimeto.Tam rozwinął się jako
skrzypek i jako dyrygent. Został dyrygentem orkiestr dziecięcych w
Wenezueli, a dzisiaj dyryguje największymi orkiestrami świata .
Jest muzycznym dyrektorem Orkiestry Filharmonii Los Angeles i wciąż
pozostaje głównym
liderem wenezuelskich orkiestr dziecięcych. Był dyrygentem Orkiestry Symfonicznej w Goteborgu i jest
niezrównanym
przykładem
dla młodych
muzyków w
Ameryce Łacińskiej i na świecie.
Struktura El Sistema bazuje na nowym i elastycznym
stylu zarządzania,
zaadaptowanym na potrzeby każdej wspólnoty i regionu ,
obejmującym
obecnie 300.000 dzieci z niskich i średnich klas społecznych
w całej Wenezueli.To
program pomocy socjalnej i głębokiej
przemiany kulturowej skierowanej do całego wenezuelskiego społeczeństwa ,
absolutnie bez żadnych wyróżnień , ale z naciskiem na bezradne i zagrożone
grupy społeczne.
Efekt
El Sistema jest wyczuwalny w trzech podstawowych
sferach życia:w
sferze prywatnej / socjalnej , w gronie rodziny i w społeczeństwie.W
sferze prywatnej / socjalnej , dzieci w orkiestrach i chórachrozwijają się
intelektualnie i emocjonalnie. Muzyka staje się źródłem
rozwoju wymiarów
ludzkiej istoty, dzięki czemu podnosi na duchui prowadzi człowieka
do pełnego
rozwoju osobowości. Emocjonalne i intelektualne walory programu są więc
ogromne: nabycie zdolności przywódczych , podstaw metodyki nauczania , poczucia zobowiązania ,
odpowiedzialności ,
hojnośc , poświecenia
dla innychi indywidualnego wkładu w osiąganie wspólnych celów. To wszystko prowadzi do rozwoju poczucia godności i
pewności
siebie.
Matka Teresa z Kalkuty podkreślała coś co
zawsze robiło na
mnie wielkie wrażenie : największą nędzą i tragedią ubóstwa nie jest brak chleba czy dachu nad głową , ale
uczucie bycia nikim , poczucie bycia nikim , brak tożsamości ,
brak publicznej godności . Dlatego też rozwój
dziecka w orkiestrze i w chórze napełnia go szlachetną tożsamością tworząc z
niego model do naśladowania przez rodzinę i
otoczenie . Robi z niego lepszego ucznia , ponieważ
inspiruje go do poczucia odpowiedzialności ,
wytrwałości i
punktualności , co
bardzo pomaga w szkole . W kręgu rodzinnym pomoc ze strony rodziców jest
bezwarunkowa . Dziecko staje się przykładem dla rodziców , a
to niezwykle ważne dla dziecka biednego . Odkrywszy, iż jest
ważne dla
swojej rodziny , zaczyna szukać nowych dróg własnego rozwoju i ma większe
nadzieje wobec siebie i swojego otoczenia . Ma też
nadzieję na poprawę
sytuacji społecznej
i ekonomicznej rodziny . To wszystko stwarza konstruktywną i
rozwojową
dynamikę społeczną .Większość
naszych dzieci przynależy , jak już wspomniałem , do najbardziej bezbronnej warstwy społeczeństwa
wenezuelskiego . To zachęca je do obrania nowych marzeń,
nowych celów, i
rozwoju w zakresie rozmaitych możliwości jakie muzyka ma do zaoferowania . W końcu, w
gronie społeczeństwa ,
orkiestry są miejscem kulturowej kreatywności, źródłem
wymiany i nowego zrozumienia . Dzięki swej spontaniczności ,
muzyka jest nie luksusem, ale dziedzictwem społecznym
. Jest tym , co pozwala dziecku grać na skrzypcach w domu, podczas gdy ojciec pracuje w
stolarni. Jest tym , dzięki czemu mała dziewczynka gra na klarnecie , gdy jej matka zajmuje
się domem
. Naszym zamysłem jest
, by rodziny włączyły się z dumą i szczęściem w
działalność
orkiestry i chórów
swoich dzieci . Olbrzymi duchowy świat tworzony przez samą muzykę , który leży w jej
wnętrzu ,
przezwycięża biedę
materialną. Gdy
dziecko nauczy się grać, przestaje być biedne
. Staje się
dzieckiem w rozwoju, dążącym do poziomu profesjonalnego , które
kiedyś
zostanie pełnoprawnym
obywatelem . Nie trzeba dodawać, że muzyka to numer jeden w zapobieganiu prostytucji ,
przemocy , złym
nawykom, i wszystkiemu , co degraduje życie dziecka . Kilka lat temu , historyk Arnold
Toynbee powiedział , że świat cierpi na olbrzymi kryzys duchowy. Nie kryzys
ekonomiczny bądź
socjalny, ale kryzys duchowości . Wierzę , w drodze do przeciwstawienia się mu właściwych
odpowiedzi ludzkości dostarczyć mogą wyłącznie sztuka i religia , odpowiedzi na najgłębsze
ludzkie dążenia i
historyczne wymogi naszych czasów . Jako
synteza mądrości i
wiedzy , edukacja jest tym, co pozwala dążyć do osiągnięcia
doskonalszego , bardziej świadomego , szlachetnego i sprawiedliwego społeczeństwa.
Z pasją i entuzjazmem jesteśmy dogłębnie
wdzięczni
TED za jego niezrównany humanizm, zasięg jego
wartości, za
tak otwarte i szczodre promowanie młodych wartości. Mamy nadzieję , że TED
przyczyni się w pełny i fundamentalny
sposób do
budowania tej nowej ery w nauczaniu muzyki , w której to
społeczne ,
wspólne ,
duchowe i naprawiające zło cele dzieci i nastolatków staną się światłem i
kierunkiem dla szerokiej misji społecznej . Nie stawiając nigdy
więcej społeczeństwa na
usługach
sztuki ani na usługach monopolistycznych elit , ale stawiając sztukę na służbie społeczeństwa, służbie
najsłabszym,
służbie
dzieciom, służbie
chorym, służbie wrażliwym i
wszystkim tym, którzy wołają o oczyszczenie duchowe ich ludzkiego stanu i
powstanie ich godności.
José
Antonio Abreu
*) TED
TED to skrót od Technologia , Rozrywka , Design. Przedsięwzięcie
zaczęło się (w USA w roku 1984), jako konferencja skupiająca
ludzi z tych trzech światów. Od tego czasu jej zakres poszerzył się. o
naukę , biznes, sztukę i wyzwaia stojące
przed całą ludzkością.
About TED
TED stands for Technology, Entertainment, Design. It started out (in 1984) as a conference bringing together people from
those three worlds. Since then its scope has become ever broader.
karykatury
na eventach, sympozjach , promocjach i innych prestiżowych imprezach
.